EXPOSICIÓN A MÚSICA NA EMAO
“CAIXAS
DE MÚSICA NON SONORAS”
O
alumnado do curso básico 2023-2024 da Especialidade de Ourivaría
elaborou a peza da exposición de final de curso “A Música na
EMAO”.
Aproveitamos un exercicio de clase como é a elaboración dunha caixa de latón con bisagra e decorada con gravado ao ácido
para adaptala a temática da exposición, para iso visitamos os obradoiros de construción de instrumentos tradicionais, Gaita e Zanfona onde os seus mestres Carlos Corral e Xaime Rivas
explicáronnos como se constrúen, as distintas pezas que os compoñen e
como soan os instrumentos que alí se elaboran. Tamén visitamos e
estivemos nun ensaio da Orquestra SonDeSeu, onde puidemos ver e
escoitar en situ o traballo desta Orquestra da ETRAD, e destes instrumentos da
música tradicional e folk, ademais de indagar de modo persoal sobre a
música tradicional galega e as nosas costumes, todo isto serviu para que o
alumnado se inspirase e crear así a súa propia caixa.
A
seguir podedes ler como naceu e en que se inspira cada unha destas
caixas de música non sonoras, todas elas acompañadas
dun enlace a un tema musical ou video relacionado coa súa temática.
 |
| ARPA E CRISANTEMO – Cristina H. |
Esta caixa representa a conexión que existe entre a
música e a natureza. Inspirada nun dos temas que escoitamos ensaiar
a SonDeSeu para o concerto de “Entreterras”, o tema chámase
“Facer o pino” do músico portugués Daniel Pereira Cristo e que
tocado pola Orquestra comezaban tocando as arpas. Así pois a tapa da caixa leva esta flor gravada sobre a que posa unha reprodución dunha arpa.
“Facer o Pino” de Daniel Pereira Cristo
 |
| HIMNO GALEGO – Marán A. |
Esta
caixa está inspirada no himno galego, na tapa superior leva gravada
parte da partitura de este tema musical, que conxuga o poema Os Pinos
de Eduardo Pondal con unha composición musical de Pascual Veiga.
HimnoGalego interpretado por Luar na Lubre
 |
| A MÚSICA NO TEMPO – Natalia L.V. |
Cando
se presentou este proxecto, pensei:
Caixa
de música…¿? ¡Un tocadiscos!
Así
que, no meu proxecto quixen representar instrumentos artesanais e
tradicionais, así como os reprodutores de música eléctricos.
Porque
a música acompáñanos dende tempos ancestrais nas nosas vidas.
A
música é vida, a vida é música.
Galicia Canibal dos Resentidos
 |
| MÚSICA ,VIDA e NATUREZA – Jennifer M. |
Cando
penso en música tradicional galega, imaxino os que me precederon,
cantando, bailando, brindando, comendo e rindo, compartindo a vida ó
son dunha muiñeira, un día calquera de festa.
Dende
ese imaxinario meu, á miña
memoria ven esta foto da miña
avoa xunto os meus bisavós, na carballeira de Escairón (Lugo) no
1956.
A
miña
avoa Basilisa, aínda xove e coas ilusións intactas, no medio dun
contexto cru, campesiño, de posguerra, e de ditadura imposta, mira ó
futuro con esperanza.
A
música supoño, faríalles esquecer todo e alimentaría esas
esperanzas que se esbozan no sea sorriso, dun futuro mellor.
Ese
pequeno instante de alborozo nas súas vidas, estou segura de que
imprimíalles forza para seguir adiante e non desistir. Porque
a música ten ese poder catártico e sandaor de transformar as penas
en alegrías, de traer luz onde só hai escuridade.
Coma
homenaxe os meus antepasados e tamén a todas esas carballeiras que
foron testemuño de foliadas e infinitos seráns en Galiza, fago
presente este elemento vexetal na ornamentación decorativa da miña
caixa, para que non se esqueza que a natureza sostén a vida.
Música,
vida e natureza son indivisibles no folclore galego. E desa
inspiración nace a intención de fusionalos nesta peza de forma
conxunta”.
Muiñeira de Chantada interpretada por Milladoiro
 |
| FENTOS E PANDEIRETAS – Irene M.B. |
A
idea desta obra que combina música e natureza provén da tradición
galega, onde os sons do entorno, como os ríos E os montes, mestúranse
con melodías populares.
Inspirada
nas paisaxes de Galicia, tanto sonoras como naturais, esta creación
busca conectar a esencia galega e convertela en algo tanxible a
través da ourivaría.
Adios rios, adios fontes de Rosalia de Castro interpretada por Amancio Prada
 |
| CANTA – Raquel D. |
Os versos gravados nesta caixa proceden de Maneo de Caión, unha canción popular galega do século XV.
Comparto Polo Margariteño de Soledad Bravo como oda ao canto como forma de expresión e emancipación.
 |
| PANDEIRETA e FERRIÑAS – Marta F. |
Como
fan da pandeireta escollín este instrumento tradicional e popular que de primeiras é sinxelo e versátil pero que pode pasar moi desapercibido case sen importancia.
Fai un tempo fun a clases de pandeireta e en canto poida espero retomalo, así que esta foi a miña inspiración.
Para
min un artista que mellor representa o espírito deste instrumento é
Xabier Díaz no tema a
Muiñeira de Limiñoa que é perfecta para
acompañar a miña caixiña.
 |
| GAITA – Mabel C. |
Tras
a visita ao obradoiro de CAIM Gaita inspireime na gaita como
instrumento tradicional e representativo da música folclórica
galega, a miña caixa leva gravada na tapa superior unha gaita e a
maiores construín unha pequena reprodución moi florida.
A
esta caixa acompañaa a Muiñeira de Cambados de Xaquín Xesteira
mestre e xefe de estudos da ETRAD.
 |
| CAIXA HARMÓNICA – Eva C. |
A escola ten sido unha fonte constante de inspiración na vida dos artesáns e luthiers ao longo da súa historia.
A idea de fusionar a tradición da construción de instrumentos coa ourivería máis contemporánea xurdiu despois de visitar o taller de construción de zanfonas e gaitas. Do mesmo xeito que no obradoiro os artesáns que transforman a madeira en instrumentos, nós transformamos o metal nunha ‘caixa-homenaxe’ a zanfona, recreando nesta caixa distintas partes da zanfona como é a tapa da roda ou os ocos da caixa harmónica.
Xota dos perruchos interpretada por Xulio Dezagoire
 |
| ORGANISTRUM e ZANFONA – Pili G. |
Esta caixa está inspirada no Organistrum, instrumento medieval de corda fretada do século XII predecesor da zanfona, o gravado da tapa superior está inspirado no calado da reprodución do Organistrum que aparece esculpido no Pórtico da Gloria da Catedral de Santiago de Compostela, e ademais esta caixa leva un manubrio como o da zanfona con pomo de tallado en madeira de ébano.
Ondas do mar de Vigo – Organistrum
 |
| CANTIGAS – Regina B-R. |
Dende pequena sentín paixón pola Idade Media.
Cursei o Master de Arte, Cultura e Literatura medieval na universidade e a música litúrxica acompañoume moitas horas de estudo.
Esta caixa está inspirada na miniatura iluminada das Cantigas de Alfonso X é un homenaxe a nosa tradición musical e da mal chamada “Época oscura” .
Emilio Villalba interpretando Cantiga de Santa María
 |
| SILENCIOS – Elizabeth L. |
Neste libro escóndense as claves e os silencios que pasean e xogan pola EMAO, cando a creatividade repousa e as notas musicais dormen . . .
 |
| SENNOME (千の日) |
Na nosa visita ao CAIM de zanfona para inspirarnos vin que algunhas pezas tiñan certa liberdade creativa como é o caso dos elementos tensores chamados clavixas e como tiñamos que facer unha caixa con certas medidas pareceume que a propia peza adaptábase bastante ben á idea, así que decidín intentar facer unha clavixa cun gravado dun “daruma” que é un amuleto xaponés ao que se lle pinta un ollo¹ cando temos un propósito por cumprir e cando este se cumpre píntaselle o outro ollo e de aí o título escollido “sen no me” que significa literalmente “o(s) ollo(s) de Sen²”.
¹ realmente o ollo que tería que estar pintado é o dereito
² o kanji 千 ten dúas lecturas, sen e chi, sen de por sí é o número mil pero tamén pode ser a “abreviatura” dun nome de alguén que empeza por “chi”, como Chihiro, da película “A viaxe de Chihiro”
“Agradecer a Santiago de Prado alumno do curso Superior de CAIM Zanfona por prestarnos unha clavixa co seu deseño que tiña a maiores para coller medidas de referencia, esta clavixa é a que se expón coa caixa”
 |
| SOAN AS CUNCHAS – Irene M.V. |
”Soan
as cunchas entre o vento e o mar de Vigo”.
Grazas a todo o grupo de Básico que traballou intensamente neste proxecto
para sacar adiante todas estas marabillosas
caixiñas de música non sonoras. ;DDD